‘Futbolun Kralı’ Pele, uzun müddettir tedavi gördüğü hastanede yaşama veda etti. 29 Kasım’dan bu yana kolon kanseri tedavisi nazarann efsane oyuncunun ömrünü kaybettiği dün gece belirtildi. Pele’nin vefatı tüm futbol topluluğunu derinden etkiledi. Efsane için milyonlarca veda iletisi paylaşıldı. Pele’nin vefatının akabinde 82 yıllık unutulmaz ömründeki anılarını sizler için derledik.
Pele’nin kızı Kely Nascimiento, toplumsal medyadan yaptığı paylaşımda, “Sahip olduğumuz her şey senin sayende. Seni sonsuza kadar seveceğiz. Huzur ortasında yat” sözlerini kullandı. Pele’nin Twitter hesabından ailesinin yaptığı açıklama ise “Bugün huzur ortasında ortamızdan ayrılan Pele’nin seyahatine ilham ve aşk damgasını vurdu. Aşk, aşk ve aşk. Sonsuza kadar” denildi.
Pele için futbol topluluğundan epeyce sayıda ileti geldi. Brezilya Ulusal Kadrosu’nun yıldızı Neymar resmi Twitter hesabından bir paylaşım yaptı. Neymar paylaşımında şu tabirlere yer verdi: “Pele’dilk evvel 10 yalnızca bir sayıydı. Bu cümleyi bir yerde, hayatımın bir noktasında okumuştum. Fakat bu hoş cümle eksik. Pele’dilk evvel futbol yalnızca bir spordu diyebilirim. Pele her şeyi değiştirdi. Futbolu sanata, cümbüşe dönüştürdü. Yoksullara, siyahlara ve sıklıkla Brezilya’ya görünürlük verdi. Futbol ve Brezilya, Kral yardımıyla statüsünü yükseltti! O gitti lakin büyüsü kaldı. Pele sonsuza kadar.”
Aktif futbolcular içinde en âlâ iki isim olarak gösterilen Cristiano Ronaldo, “Hatıran sonsuza kadar yaşayacak. Huzur ortasında uyu Kral Pele” iletisini paylaştı. Lionel Messi’nin paylaşımında, “Huzur ortasında uyu Pele” tabirleri yer aldı.
LAKABINI OKULDA ALDI
Pele olarak bilinen, tam ismiyle Edson Arantes do Nascimento yoksulluktan çıkan bir futbol efsanesi oldu. İki çocuklu fakir bir ailenin büyük çocuğu olan Pele, lakabını okul arkadaşlarından aldı. Vasco da Gamalı oyuncu Bile’ye hayranlığıyla bilinen Edson Arantes do Nascimento’ya Pele lakabı takıldı.
Pele küçük yaşta kafelerde garson olarak çalışırken, yeşil alanlara birinci adımını Bauru Athletic Club’ta attı. Pele, Bauru Athletic Club formasıyla Sao Paulo Gençler Eyalet Şampiyonası’nda üst üste 3 şampiyonluk yaşadı ve tüm dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Brezilya futbolunun efsane ismini keşfeden isim genç gruptaki antrenörü Waldemar de Brito oldu. Waldemar de Brito, genç yıldızı Santos’a denemeye götürdü ve Pele birinci profesyonel kontratına imza attı.
“MİLLİ HAZİNE” OLARAK NİTELENDİRİLDİ
Santos’ta çabucak hemen 16 yaşında profesyonel olan Pele, ligi gol hükümdarı olarak tamamladı. Pele bu performansıyla Juventus, Manchester United ve Real Madrid’in transfer listesine dahil edildi. Avrupa devlerinin radarındaki genç yıldızın önündeki en büyük mani Brezilya hükümeti oldu. Brezilya hükümeti, Pele’yi “milli hazine” olarak nitelendirdi ve ülkeden ayrılmasına müsaade vermedi.
Brezilyalı efsane, Santos formasını tam 19 yıl boyunca terletti. Santos, Pele’nin önderliğinde epey sayıda kupa kazandı. Pele’nin formasını terlettiği müddette Santos şu başarılara imza attı: 10 eyalet ve 6 lig şampiyonluğu. İkişer Kıtalar Ortası Kupa ve Libertadores Kupası.
HAKEMİ OYUNDAN ATTIRDI
Pele’nin formasını giydiği Santos, 18 Haziran 1968’de Bogota’da Kolombiya Olimpiyat Ekibi’yle karşı karşıya geldi. Tıklım tıklım dolu tribünler önünde oynanan maçta, Pele’nin rakibine sert faul yapması ve rakibine hakaret etmesinin akabinde hakem Guillermo Velasquez, Brezilyalı efsaneye sahayı terk etmesi gerektiğini iletti.
Pele’nin sahayı terk etmesi tüm tribünleri çıldırtı. Santoslu oyuncuların reaksiyonu ve tribünlerin baskısı daha sonrası Guillermo Velasquez sahayı terk etmek zorunda kaldı. Pele ise oyuna bir daha dahil oldu. Pele’nin oyundan atıldığı fakat hakemin sahayı terk etmek zorunda kaldığı maçın oynandığı tarihte çabucak hemen kırmızı kart icat edilmemişti.
NİJERYA’DAKİ SAVAŞI ENGELLEDİ
Pele’nin formasını giydiği Santos, 1960’lı senelerda dünyanın en büyük grupları içinde gösteriliyordu. Tüm dünyada hazırlık maçlarına çıkan Santos, 4 Şubat 1969’da Benin City’de lokal bir grupla karşı karşıya geldi. Uğraş Santos’un 2-1’lik üstünlüğüyle tamamlandı.
Nijerya, Biafra eyaletinin ayrılma teşebbüsü niçiniyle kanlı bir iç savaşın ortasında kalmıştı. Santos Kulübü’nün tarihçisi Guilherme Guarche’nin anlattığına nazaran; Brezilyalıların güvenlik telaşı niçiniyle taraflar içinde ateşkes sağlanmıştı. Pele yayınlanan otobiyografisinde şu tabirleri kullanmıştı:
“Bunun doğruluğundan tam emin değilim ancak Nijeryalılar biz oradayken Biafranlıların bir atak düzenlemeyeceğini garanti altına aldılar.”
KARAYİPLER’DE KAÇIRILDI
Santos’un 5 Eylül 1972’de Trinidad ve Tobago’da maça çıkması futbolcuların reaksiyonunu çekmişti. Santos forması giyen Oberdan, 2010’da verdiği demeçte yaşananları şu tabirlerle anlamıştı: “Ciddi bir iç karışıklık vardı ve sokaklarda tanklar gördük. Hepimiz oyunu olabildiğince süratli oynamamız gerektiğine karar verdik, bu biçimdece uçağa çarçabuk geri dönebilirdik.”
Pele’nin 43’üncü dakikada attığı gol daha sonrası tüm tribünlerin alana inmesinin akabinde ortalık bir anda karıştı. Port of Spain Stadyumu’ndaki uğraşta alana inen taraftarlar, Pele’yi omuzlarına alarak kentin sokaklarında gezdirdi. Pele’nin kurtarılması için Brezilya Futbol Federasyonu’nun devreye girdiği öğrenildi.
DÜNYA KUPASI’NI SALLADI
Maracana Stadı’nda oynanan Arjantin maçında birinci kere Brezilya Ulusal Ekibi forması giyen Pele, Sambacılar’la inanılmaz bir hikaye yazdı. Pele, 16 yaş 9 aylıkken oynadığı Arjantin karşılaşmasında 2-1 mağlup olmalarına karşın rakip fileleri havalandırma başarısı gösterdi. Pele bu başarasıyla o periyot ulusal ekipler seviyesinde gol atma başarısı gösteren en genç futbolcu unvanının sahibi oldu.
Pele, Dünya Kupası’nda da inanılmaz bir muvaffakiyet hikayesine imza attı. İsveç’te düzenlenen 1958 Dünya Kupası, Şili’de düzenlenen 1962 Dünya Kupası ve Meksika’nın mesken sahipliğindeki 1970 Dünya Kupası’nın şampiyonu Brezilya’da başrol oynayan isim Pele oldu. Pele, Dünya Kupası tarihinde 3 kere şampiyonluğa ulaşan birinci ve tek futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.
Brezilya Ulusal Ekibi formasını 1957-1971 yılları içinde giyen Pele toplamda 92 maçta forma talihi buldu. “Siyah İnci” lakaplı Pele bu müsabakalarda rakip fileleri 77 defa havalandırma başarısı gösterdi. Pele, Dünya Kupası Düş Ekibi’nde da yer aldı. Brezilyalı futbol efsanesi, 1952 Dünya Kupası’nda “en düzgün genç oyuncu”, 1958 Dünya Kupası’nda da “gümüş top” ödülünün sahibi oldu.
FUTBOLA ABD’DE VEDA ETTİ
Pele, Santos’tan ayrılmasının akabinde futbol mesleğini ABD’de noktaladı. MLS takımı New York Cosmos’ta 1975-1977 yılları içinde forma giyen Pele, son yılında şampiyonluğa ulaştı. Pele, Brezilya Ligi’nde 3, eyalet liginde 11, Libertadores Kupası ve Copa America’da birer kere gol krallığı yaşadı.
Pele futbol mesleğinde toplam 1363 karşılaşmada forma talihi buldu. “Siyah İnci” lakaplı Pele bu süreçte 1279 sefer rakip fileleri havalandırdı. Bin gol barajını açan Pele, Guinness Rekorlar Kitabı’na ismini altın harflerle yazdırdı.
BEATLES’A FEDERASYON ENGELİ
ABD’de profesyonel bir futbol liginin heyetim etabında New York Cosmos’a imza atan Pele’nin bir lisan okulunda İngilizce öğrenmek için eğitim gördüğü öğrenilmişti. Pele ile Beatles kümesinin üyesi John Lennon’ın karşılaştığı kaydedilmişti. Pele, 2007’de kaleme aldığı anılarında Beatles’ın Brezilya Ulusal Ekibi’ni ziyaret etmek istediği fakat bunun Brezilya Futbol Federasyonu tarafınca engellendiğini belirtmişti.
SİYASETE ATILDI
Pele, Brezilya’da futbol efsanesi olmasının akabinde siyasete atılma sonucu aldı. 1989 yılında kendisini “sosyalist” olarak tanımlayan Pele, Brezilya Cumhurbaşkanı olmak istemişti. Bu haber o periyot gazetelerde manşetleri süslemişti. Lider adayı olmak isteyen Silvia Santos’u eleştiren Pele şu sözleri kullanmıştı: “Aday olursam, plan yapmaya ve televizyonda tartışmaya çalışırım.”
Pele’nin 5 sene evvel askeri rejim diktatörlüğüne oy toplamak için giydiği sarı tişört yakasını bırakmadı; sosyalistler tarafınca kabul görmedi. Pele, 1995’te siyasete tam manasıyla adım attı. Brezilya’daki toplumsal demokrat parti önderi Fernando Henrique Cardoso, Pele’ye Spor Bakanlığı vazifesini verdi. Pele bakılırsavde 6 yıl boyunca kaldı. Brezilya futbolundaki yolsuzluğu azaltmak isteyen Pele yasa teklifinde bulunmuştu. Bu yasa çabucak sonrasında “Pele yasası” olarak anılmaya başladı.
Pele’nin kızı Kely Nascimiento, toplumsal medyadan yaptığı paylaşımda, “Sahip olduğumuz her şey senin sayende. Seni sonsuza kadar seveceğiz. Huzur ortasında yat” sözlerini kullandı. Pele’nin Twitter hesabından ailesinin yaptığı açıklama ise “Bugün huzur ortasında ortamızdan ayrılan Pele’nin seyahatine ilham ve aşk damgasını vurdu. Aşk, aşk ve aşk. Sonsuza kadar” denildi.
Pele için futbol topluluğundan epeyce sayıda ileti geldi. Brezilya Ulusal Kadrosu’nun yıldızı Neymar resmi Twitter hesabından bir paylaşım yaptı. Neymar paylaşımında şu tabirlere yer verdi: “Pele’dilk evvel 10 yalnızca bir sayıydı. Bu cümleyi bir yerde, hayatımın bir noktasında okumuştum. Fakat bu hoş cümle eksik. Pele’dilk evvel futbol yalnızca bir spordu diyebilirim. Pele her şeyi değiştirdi. Futbolu sanata, cümbüşe dönüştürdü. Yoksullara, siyahlara ve sıklıkla Brezilya’ya görünürlük verdi. Futbol ve Brezilya, Kral yardımıyla statüsünü yükseltti! O gitti lakin büyüsü kaldı. Pele sonsuza kadar.”
Aktif futbolcular içinde en âlâ iki isim olarak gösterilen Cristiano Ronaldo, “Hatıran sonsuza kadar yaşayacak. Huzur ortasında uyu Kral Pele” iletisini paylaştı. Lionel Messi’nin paylaşımında, “Huzur ortasında uyu Pele” tabirleri yer aldı.
LAKABINI OKULDA ALDI
Pele olarak bilinen, tam ismiyle Edson Arantes do Nascimento yoksulluktan çıkan bir futbol efsanesi oldu. İki çocuklu fakir bir ailenin büyük çocuğu olan Pele, lakabını okul arkadaşlarından aldı. Vasco da Gamalı oyuncu Bile’ye hayranlığıyla bilinen Edson Arantes do Nascimento’ya Pele lakabı takıldı.
Pele küçük yaşta kafelerde garson olarak çalışırken, yeşil alanlara birinci adımını Bauru Athletic Club’ta attı. Pele, Bauru Athletic Club formasıyla Sao Paulo Gençler Eyalet Şampiyonası’nda üst üste 3 şampiyonluk yaşadı ve tüm dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Brezilya futbolunun efsane ismini keşfeden isim genç gruptaki antrenörü Waldemar de Brito oldu. Waldemar de Brito, genç yıldızı Santos’a denemeye götürdü ve Pele birinci profesyonel kontratına imza attı.
“MİLLİ HAZİNE” OLARAK NİTELENDİRİLDİ
Santos’ta çabucak hemen 16 yaşında profesyonel olan Pele, ligi gol hükümdarı olarak tamamladı. Pele bu performansıyla Juventus, Manchester United ve Real Madrid’in transfer listesine dahil edildi. Avrupa devlerinin radarındaki genç yıldızın önündeki en büyük mani Brezilya hükümeti oldu. Brezilya hükümeti, Pele’yi “milli hazine” olarak nitelendirdi ve ülkeden ayrılmasına müsaade vermedi.
Brezilyalı efsane, Santos formasını tam 19 yıl boyunca terletti. Santos, Pele’nin önderliğinde epey sayıda kupa kazandı. Pele’nin formasını terlettiği müddette Santos şu başarılara imza attı: 10 eyalet ve 6 lig şampiyonluğu. İkişer Kıtalar Ortası Kupa ve Libertadores Kupası.
HAKEMİ OYUNDAN ATTIRDI
Pele’nin formasını giydiği Santos, 18 Haziran 1968’de Bogota’da Kolombiya Olimpiyat Ekibi’yle karşı karşıya geldi. Tıklım tıklım dolu tribünler önünde oynanan maçta, Pele’nin rakibine sert faul yapması ve rakibine hakaret etmesinin akabinde hakem Guillermo Velasquez, Brezilyalı efsaneye sahayı terk etmesi gerektiğini iletti.
Pele’nin sahayı terk etmesi tüm tribünleri çıldırtı. Santoslu oyuncuların reaksiyonu ve tribünlerin baskısı daha sonrası Guillermo Velasquez sahayı terk etmek zorunda kaldı. Pele ise oyuna bir daha dahil oldu. Pele’nin oyundan atıldığı fakat hakemin sahayı terk etmek zorunda kaldığı maçın oynandığı tarihte çabucak hemen kırmızı kart icat edilmemişti.
NİJERYA’DAKİ SAVAŞI ENGELLEDİ
Pele’nin formasını giydiği Santos, 1960’lı senelerda dünyanın en büyük grupları içinde gösteriliyordu. Tüm dünyada hazırlık maçlarına çıkan Santos, 4 Şubat 1969’da Benin City’de lokal bir grupla karşı karşıya geldi. Uğraş Santos’un 2-1’lik üstünlüğüyle tamamlandı.
Nijerya, Biafra eyaletinin ayrılma teşebbüsü niçiniyle kanlı bir iç savaşın ortasında kalmıştı. Santos Kulübü’nün tarihçisi Guilherme Guarche’nin anlattığına nazaran; Brezilyalıların güvenlik telaşı niçiniyle taraflar içinde ateşkes sağlanmıştı. Pele yayınlanan otobiyografisinde şu tabirleri kullanmıştı:
“Bunun doğruluğundan tam emin değilim ancak Nijeryalılar biz oradayken Biafranlıların bir atak düzenlemeyeceğini garanti altına aldılar.”
KARAYİPLER’DE KAÇIRILDI
Santos’un 5 Eylül 1972’de Trinidad ve Tobago’da maça çıkması futbolcuların reaksiyonunu çekmişti. Santos forması giyen Oberdan, 2010’da verdiği demeçte yaşananları şu tabirlerle anlamıştı: “Ciddi bir iç karışıklık vardı ve sokaklarda tanklar gördük. Hepimiz oyunu olabildiğince süratli oynamamız gerektiğine karar verdik, bu biçimdece uçağa çarçabuk geri dönebilirdik.”
Pele’nin 43’üncü dakikada attığı gol daha sonrası tüm tribünlerin alana inmesinin akabinde ortalık bir anda karıştı. Port of Spain Stadyumu’ndaki uğraşta alana inen taraftarlar, Pele’yi omuzlarına alarak kentin sokaklarında gezdirdi. Pele’nin kurtarılması için Brezilya Futbol Federasyonu’nun devreye girdiği öğrenildi.
DÜNYA KUPASI’NI SALLADI
Maracana Stadı’nda oynanan Arjantin maçında birinci kere Brezilya Ulusal Ekibi forması giyen Pele, Sambacılar’la inanılmaz bir hikaye yazdı. Pele, 16 yaş 9 aylıkken oynadığı Arjantin karşılaşmasında 2-1 mağlup olmalarına karşın rakip fileleri havalandırma başarısı gösterdi. Pele bu başarasıyla o periyot ulusal ekipler seviyesinde gol atma başarısı gösteren en genç futbolcu unvanının sahibi oldu.
Pele, Dünya Kupası’nda da inanılmaz bir muvaffakiyet hikayesine imza attı. İsveç’te düzenlenen 1958 Dünya Kupası, Şili’de düzenlenen 1962 Dünya Kupası ve Meksika’nın mesken sahipliğindeki 1970 Dünya Kupası’nın şampiyonu Brezilya’da başrol oynayan isim Pele oldu. Pele, Dünya Kupası tarihinde 3 kere şampiyonluğa ulaşan birinci ve tek futbolcu unvanını elinde bulunduruyor.
Brezilya Ulusal Ekibi formasını 1957-1971 yılları içinde giyen Pele toplamda 92 maçta forma talihi buldu. “Siyah İnci” lakaplı Pele bu müsabakalarda rakip fileleri 77 defa havalandırma başarısı gösterdi. Pele, Dünya Kupası Düş Ekibi’nde da yer aldı. Brezilyalı futbol efsanesi, 1952 Dünya Kupası’nda “en düzgün genç oyuncu”, 1958 Dünya Kupası’nda da “gümüş top” ödülünün sahibi oldu.
FUTBOLA ABD’DE VEDA ETTİ
Pele, Santos’tan ayrılmasının akabinde futbol mesleğini ABD’de noktaladı. MLS takımı New York Cosmos’ta 1975-1977 yılları içinde forma giyen Pele, son yılında şampiyonluğa ulaştı. Pele, Brezilya Ligi’nde 3, eyalet liginde 11, Libertadores Kupası ve Copa America’da birer kere gol krallığı yaşadı.
Pele futbol mesleğinde toplam 1363 karşılaşmada forma talihi buldu. “Siyah İnci” lakaplı Pele bu süreçte 1279 sefer rakip fileleri havalandırdı. Bin gol barajını açan Pele, Guinness Rekorlar Kitabı’na ismini altın harflerle yazdırdı.
BEATLES’A FEDERASYON ENGELİ
ABD’de profesyonel bir futbol liginin heyetim etabında New York Cosmos’a imza atan Pele’nin bir lisan okulunda İngilizce öğrenmek için eğitim gördüğü öğrenilmişti. Pele ile Beatles kümesinin üyesi John Lennon’ın karşılaştığı kaydedilmişti. Pele, 2007’de kaleme aldığı anılarında Beatles’ın Brezilya Ulusal Ekibi’ni ziyaret etmek istediği fakat bunun Brezilya Futbol Federasyonu tarafınca engellendiğini belirtmişti.
SİYASETE ATILDI
Pele, Brezilya’da futbol efsanesi olmasının akabinde siyasete atılma sonucu aldı. 1989 yılında kendisini “sosyalist” olarak tanımlayan Pele, Brezilya Cumhurbaşkanı olmak istemişti. Bu haber o periyot gazetelerde manşetleri süslemişti. Lider adayı olmak isteyen Silvia Santos’u eleştiren Pele şu sözleri kullanmıştı: “Aday olursam, plan yapmaya ve televizyonda tartışmaya çalışırım.”
Pele’nin 5 sene evvel askeri rejim diktatörlüğüne oy toplamak için giydiği sarı tişört yakasını bırakmadı; sosyalistler tarafınca kabul görmedi. Pele, 1995’te siyasete tam manasıyla adım attı. Brezilya’daki toplumsal demokrat parti önderi Fernando Henrique Cardoso, Pele’ye Spor Bakanlığı vazifesini verdi. Pele bakılırsavde 6 yıl boyunca kaldı. Brezilya futbolundaki yolsuzluğu azaltmak isteyen Pele yasa teklifinde bulunmuştu. Bu yasa çabucak sonrasında “Pele yasası” olarak anılmaya başladı.