Hukukta Onamak Ne Demek ?

Onur

New member
Hukukta Onamak Ne Demek?

Hukuk sistemi, çeşitli terimler ve kavramlar aracılığıyla düzenlenmiş karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu kavramlardan biri de "onamak"tır. Hukukta "onamak" kelimesi, belirli bir yargı kararının veya işlemin, bir üst merci veya yetkili otorite tarafından kabul edilmesi ve geçerliliğinin onaylanması anlamına gelir. Peki, bu terim nasıl işler, hangi durumlarda ve hangi bağlamlarda kullanılır? Bu makalede, "onamak" teriminin ne anlama geldiği, hukuki süreçlerde nasıl işlediği ve benzer kavramlarla ilişkisi üzerine derinlemesine bir inceleme yapacağız.

Onamak Nedir?

Hukukta onamak, genellikle bir mahkeme kararı, idari işlem veya hukuki bir düzenlemenin bir üst otorite tarafından kabul edilmesi anlamına gelir. Örneğin, bir alt mahkemenin verdiği kararın, bir üst mahkeme tarafından incelenmesi ve onanması durumu sıkça karşılaşılan bir durumdur. Onama, kararın içeriğinin doğru olduğuna dair bir kabul anlamına gelmekle birlikte, bu kabul, ilgili kararın hukuki geçerliliğini ve kesinliğini artırır.

Onama, belirli bir kararın nihai hale gelmesini sağlar ve genellikle yerel mahkemelerdeki kararların temyiz edilmesi sonucu, üst mahkeme tarafından onaylanması şeklinde karşımıza çıkar. Bu, özellikle yüksek mahkemelerin kararlarının son bir noktada kesinleşmesini sağlar. Onama, hukuki bir terim olarak, hem idari işlemler hem de yargı kararları bağlamında kullanılır.

Onamak ve Temyiz Arasındaki Farklar

Onamak ve temyiz terimleri, sıkça birbirine karıştırılabilmektedir. Ancak, her ikisi de farklı hukuki süreçleri ifade eder. Temyiz, bir mahkemenin verdiği kararın, hukuki açıdan yanlışlık içerdiği iddiasıyla üst bir mahkemeye taşınmasıdır. Temyiz mahkemesi, alt mahkemenin kararını inceler ve eğer bir yanlışlık görürse, bu kararı bozabilir, değiştirebilir veya yeniden karar verilmesi için alt mahkemeye gönderebilir.

Öte yandan, onamak, temyiz sürecinin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Eğer temyiz başvurusu sonrası üst mahkeme, alt mahkemenin kararının doğru olduğunu düşünürse, bu kararı "onaylar" veya "onar". Bu durumda, alt mahkemenin kararı kesinleşmiş olur ve herhangi bir değişiklik yapılmaz. Onama, temyizin aksine, mevcut kararın doğru olduğunun kabul edilmesidir.

Onamanın Hukuki İşlevi

Onama, bir hukuki işlemin veya kararın geçerliliğini sağlamak için önemli bir işlemdir. Örneğin, bir mahkemenin verdiği karar, temyiz mahkemesi tarafından onandığında, bu kararın daha fazla tartışmaya açık olmadan uygulanabilir hale gelmesi sağlanır. Onama işlemi, bir nevi kararın nihai ve bağlayıcı hale gelmesini sağlar. Hukukta onamanın işlevi, hukuki belirsizliği ortadan kaldırmak ve taraflara kesinlik sağlamaktır.

Onama, aynı zamanda adaletin sağlanması adına önemli bir rol oynar. Hukuki süreçlerde, kararın doğru bir şekilde verilmesi ve uygulanması gereklidir. Bu bağlamda, onama, kararın doğruluğunun ve hukuka uygunluğunun onaylanması olarak işlev görür. Böylece, mahkemeler arası çatışma ve belirsizliklerin önüne geçilmiş olur.

Onamanın Uygulama Alanları

Onama, yalnızca mahkeme kararlarıyla sınırlı değildir. İdari işlemler ve bazı sözleşmesel durumlar da onama gerektirebilir. Örneğin, bir devlet organı tarafından alınan bir idari kararın, yetkili bir diğer organ tarafından onanması gerekebilir. Benzer şekilde, bazı sözleşmelerde, taraflar arasında yapılacak olan bir değişikliğin geçerli olabilmesi için belirli bir merciden onay alınması gerekebilir.

İdari işlemler bağlamında onama, çoğunlukla kamu yönetimi ve kamu hukukunda karşımıza çıkar. Bu işlemlerin yürürlüğe girebilmesi için belirli bir otorite tarafından onaylanması zorunludur. Ayrıca, ticari sözleşmelerde de bazı durumlarda, değişikliklerin veya eklemelerin geçerli olması için onama alınması gerekebilir. Özellikle büyük şirketlerde, önemli değişiklikler veya anlaşmalar, yöneticilerin onayına sunulur.

Onamanın Yasal Dayanağı

Onamanın hukuki dayanağı, genellikle yürürlükteki yasalar ve yargı kararlarıyla belirlenir. Üst mahkemelerin, alt mahkemelerin verdiği kararları onama yetkisi, çoğunlukla Anayasa, Ceza Muhakemesi Kanunu, Medeni Kanun gibi temel yasalarda düzenlenmiştir. Özellikle temyiz sürecinde, yüksek mahkemelerin kararları onama yetkisi doğrudan yasal bir zorunluluk olarak yer almaktadır.

Türkiye'deki hukuk sisteminde, onama süreci, özellikle Yargıtay ve Danıştay gibi yüksek mahkemelerle bağlantılıdır. Bu mahkemeler, alt mahkemelerin verdiği kararları inceleyerek, hukuka uygunluğunu değerlendirir ve gerekli durumlarda bu kararları onaylar.

Onamanın Önemi ve Eleştiriler

Onama, yargı sürecinde önemli bir işlev görse de, bazı eleştiriler de bulunmaktadır. Onamanın, bazen hukukun doğru uygulanmasını engelleyebileceği, sadece prosedürsel bir işlemi yerine getirme amacı taşıdığı iddiaları gündeme gelmektedir. Ayrıca, yüksek mahkemelerin onama kararlarının, alt mahkemelerin kararlarında var olan hataları düzeltebilmesi için daha fazla fırsat tanıması gerektiği görüşü de zaman zaman dile getirilmektedir.

Ancak, onama sürecinin temel amacı, hukuki belirsizliği ortadan kaldırmak ve toplumsal düzeni sağlamaktır. Her ne kadar bazı eleştiriler mevcut olsa da, onama, hukuk sisteminin işlerliğini ve tarafsızlığını sağlamak açısından kritik bir öneme sahiptir.

Onamanın Sonuçları

Onama işleminin sonuçları, ilgili hukuki prosedürlerin türüne göre değişebilir. Ancak genel olarak onama, bir kararı nihai hale getirir ve kararın uygulanabilirliğini artırır. Mahkeme kararları söz konusu olduğunda, onama, kararı tartışmasız bir şekilde kesinleştirir. İdari işlemler açısından ise, onama, söz konusu işlemi hukuken geçerli kılar ve uygulanmasına engel olabilecek herhangi bir durumu ortadan kaldırır.

Özetle, onamak, hukukun işlerliğini sağlayan ve hukuk sisteminin düzenli işlemesine katkı sunan bir kavramdır. Onamanın temyiz, idari işlemler ve sözleşmelerdeki rolü, hukukun çeşitli alanlarında önemli işlevler üstlenir.

Onama Hangi Durumlarda Yapılır?

Onama, genel olarak belirli bir hukuki kararın geçerliliğini onaylamak amacıyla yapılır. Mahkemeler, özellikle alt mahkemelerden gelen temyiz başvurularında onama yapar. İdari işlemlerde ise, bir işlem ya da karar, belirli bir merci tarafından onaylanmadan yürürlüğe giremez. Onama, hukukun işleyişinde son derece kritik bir aşamadır, çünkü belirli bir kararı veya işlemi kesinleştirir ve uygulama sürecini başlatır.