New York’taki BM zirvesi: Toplantı neyle ilgili?

Bakec

New member
New York’ta yapılacak iki günlük BM zirvesinde üye ülkeler önemli konuları tartışacak. İlk gün ortak deklarasyon yapıldı. Ama ne kadar gerçekçi?





Dünyanın her yerinden 100’den fazla devlet ve hükümet başkanı BM Genel Kurulu için New York’a gittiğinde, Manhattan’da, daha doğrusu Turtel Körfezi bölgesinde hiçbir şey işe yaramıyor. Birleşmiş Milletler’in merkezi buradadır. Batı Manhattan’daki Doğu Nehri boyunca uzanan sokaklar zirve nedeniyle tamamen kapatıldı; Sadece özel kimlik kartlarıyla girilebiliyor. Yaklaşık 25.000 bölge sakini bu günleri “Kriz Günleri” olarak biliyor. Bu durumda metro, bisiklet ya da kendi ayaklarınız tercih edilen ulaşım araçlarıdır. Sokaklarda geniş çapta polis konuşlandırılırken, çatılara da keskin nişancılar yerleştirildi. Peki bu kadar çaba neden?


BM genel tartışması ne hakkında?




18 ve 19 Eylül’de 100’den fazla devlet ve hükümet başkanı dünyanın en büyük zirvesinde önemli güncel konuları tartışacak. Toplantı bu yıl 78’inci kez yapılıyor. Bu konunun öncelikli olarak Ukrayna, iklim ve Güvenlik Konseyi reformu ile ilgili olması muhtemel.


Toplantıya kimler katılıyor?




Toplantıya Birleşmiş Milletler’in 193 üyesi katılıyor. Devlet ve hükümet başkanları Salı günü meclise hitap edecek. Bunun için herkesin tam olarak 15 dakikası var. ABD Başkanı Joe Biden işleri başlatacak. Onları Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva takip ediyor. Toplantıda Şansölye Olaf Scholz da konuşma yapacak.



Rusya’nın Ukrayna’ya karşı saldırganlık savaşının başlamasından bu yana ilk kez Başkan Volodymyr Zelenskyj, New York’taki toplantıya bizzat katılacak. Geçen yıl Birleşmiş Milletler’e Haber adresiyle seslendi. Salı günü Olaf Scholz ile ikili bir görüşme yapacak. Zirve kapsamında Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir görüşme yapılıp yapılmayacağı da merakla bekleniyor. Ancak kesin olan bir şey var: Zelensky, New York ziyaretinin ardından Başkan Biden ve Kongre üyeleriyle görüşmek üzere Washington’a gidecek.


BM zirvesinden henüz bir sonuç çıkmadı mı?




Pazartesi günü yapılan BM Sürdürülebilirlik Zirvesi’nde katılımcılar oybirliğiyle 2030 Gündemi’nin 17 kalkınma hedefine yönelik desteği artırma taahhüdünde bulundular. Siyasi açıklamada, “İnsanlar, gezegen, refah, barış ve ortaklık için kimseyi geride bırakmayan bir eylem planı olarak (Gündem 2030) vizyonunu gerçekleştirmek için acilen hareket edeceğiz” denildi.


Dünyanın en büyük sorunu yoksullukla mücadeledir. BM Genel Sekreteri Guterres, “bolluk dolu dünyamızda” açlığın “insanlık için şok edici bir felaket ve epik bir insan hakları ihlali” olduğunu söyledi. Ayrıca dünya çapında daha iyi eğitim fırsatları ve “doğaya karşı savaşa” son verilmesi çağrısında bulundu.


Şansölye Scholz ile birlikte Guterres, yoksul ülkelere daha ucuz krediler verilebilmesi için finansal sistemde reform yapılması çağrısında da bulundu.


2030 Gündemi Nedir?




BM üyeleri 2015 yılında 2030 yılına kadar ulaşılması gereken 17 hedef ve 169 hedef belirledi. Diğer şeylerin yanı sıra, o zaman artık açlık ve aşırı yoksulluğun olmaması gerekiyor. Dünyadaki her insanın temiz içme suyuna erişimi olmalı, kadın ve erkekler eşit haklara sahip olmalı ve sıcaklık artışı 1,5 derece ile sınırlandırılmalıdır.


Gündem 2030

BM, 2030 için bu sürdürülebilirlik hedeflerini takip ediyor; ara sonuçlar kasvetli görünüyor





Ancak küresel toplum henüz kendisi için belirlediği hedeflere ulaşmaktan çok uzak. BM’nin orta vadeli raporuna göre üye ülkeler kalkınma hedeflerinin yalnızca yüzde 15’ini gerçekleştirme yolunda ilerliyor. 2015’ten bu yana hedeflerin yüzde 30’undan fazlasında değişiklik olmadı, hatta gerilemeler yaşandı.


İlk birkaç yılda kaydedilen ilerleme (örneğin aşırı yoksullukla mücadele, çocuk ölümlerinin azaltılması ve elektriğe erişim) korona salgını, Ukrayna’daki savaş ve iklimle ilgili felaketler nedeniyle kısmen silindi.


BM hedefleri ne kadar gerçekçi?




Ortak deklarasyona rağmen BM Genel Sekreteri, hedeflerin yeterince takip edilmediği yönündeki endişesini dile getirdi. Guterres, UN News’e verdiği bir röportajda, “Beni endişelendiren şey, burada bulunan ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmak için gerekli taahhütleri yerine getirmeye hazır olmalarını sağlamaktır, ancak bu maalesef doğru yönde ilerlememektedir” dedi.


Olaf Scholz, kalkınma hedeflerinin uygulanmasındaki başarısızlıkları kabul etti. Zirveden önce yaptığı açıklamada, yoksullukla mücadelede ilerlemenin yavaşladığını söyledi. Bunun nedenleri arasında korona salgını, Ukrayna’daki savaş ve iklim değişikliği de vardı.


Pazartesi günkü toplantıda BM Genel Sekreteri Guterres, hedeflere ulaşmak için bir “kurtarma planı” sundu.


Deklarasyona eleştiri var mı?




On bir ülke BM deklarasyonunu önceden eleştirdi. Bir mektupta Rusya, Belarus, Bolivya, Küba, Kuzey Kore, Eritre, İran, Nikaragua, Suriye, Venezuela ve Zimbabve, devletlerin kalkınmasına zarar veren yaptırımlardan şikayetçi oldu. Ortak deklarasyonu imzalamamakla tehdit ettiler, ancak daha sonra bu tehdidi uygulamaktan kaçındılar.


Almanya BM hedeflerini nasıl destekliyor?




Şansölye Scholz, Almanya’nın küresel güney ülkelerine daha fazla destek sağlama konusundaki kararlılığını yineledi. New York’taki zirveden önce federal hükümet, kalkınma hedeflerine ulaşmak için on iki “anahtar katkı” sundu. Buna göre Berlin, diğer şeylerin yanı sıra Dünya Bankası’nda reform yapmaya kararlıdır. Almanya ayrıca devletlere verilen kredi hacmini artırmak için bankaya hibrit sermaye olarak 305 milyon euro ödüyor.


Scholz, 2030 Gündemi hedeflerinin şu ana kadar yeterince uygulanmamış olmasının “bu gerekli ilerlemeyi sağlamamızı sağlamak için” bir neden olduğunu söyledi. Afrika, Asya ve Güney Amerika’daki sözde küresel güney ülkeleri, ekonomik açıdan güçlü ülkelerden destek bekliyordu. “Almanya kendisini tam olarak buna adadı ve burada bir örnek oluşturuyor. Biz de bunu yapmaya devam edeceğiz.”


Federal hükümet aynı zamanda uluslararası iklim koruma finansmanına katkısını da artırmak istiyor.


Kaynaklar: Birleşmiş Milletler, “BM Haberleri”, BM Hedefleri Siyasi Bildirgesi, DPA ve AFP’den alınan materyallerle

#Konular